R A D

OSNOVI PROGRAMA ZA RAD SA MLADIM

Programi rada – po različitim nivoima, zasnivaće se prema sadržaju knjiga “Najkraći put do majstorstva” i biće formirani na osnovu tri osnovna elementa: prvo, znanju polaznika (učenika), drugo, kvalitetu i sposobnostima predavača – trenera, i treće, željama i s tim u vezi postavljenim ciljevima.

Rad sa učenicima obavljaće se u nekoliko nivoa: 1) početni, 2) srednji, 3) viši i 4) visoki, a planira se i pojedinačni rad.

Kao što je već rečeno, konkretni programi formiraće se na osnovu tri navedena elementa, a sve u skladu sa sledećim temama:

I) TEORIJSKA NASTAVA

1) Opšta znanja o šahovskoj igri: Istorija i osnovne karakteristike šaha, Šta su rekli o šahu, Značaj i uloga šaha, Klasični i moderni šah.

2) Osnovna znanja: Kako početi partiju, Matiranje, Vrednost različitih figura, Zamke u otvaranju, Kako igrati otvaranja, Cilj partije i kako do njega stići, Napad (na kralja, damu...), Kontranapad, Mat lovcem i konjem.

3) Završnice: Osnovna pravila za igru u završnicama, Pešak u završnici, Topovske završnice, Damske završnice, Završnice skakača, Lovačke završnice (istobojni i raznobojni lovci), Lovac protiv skakača, Pešačke završnice, Specijalne završnice (top i lovac protiv topa, dva skakača protiv pešaka idr.), Priče o vrednostima figura (top protiv lovca, dama protiv topa i lovca, dama i laka figura protiv dame i dr.), Izbor završnice.

4) Izbor plana: Plan u šahovskoj partiji, pozicioni osnovi plana, Korekcija plana, Promena plana, Taktika i kombinacioni udari (poziciona žrtva, žrtva sa forsiranim posledicama, taktika u završnici)

5) Teorija otvaranja: Značaj otvaranja, Osnovna pravila za igru u otvaranju, Osnovne karakteristike pojedinih otvaranja, Izučavanje pojedinih otvaranja.

6) Pojam mišljenja u šahu: Poziciona igra, Igra po analogiji (korišćenje poznatih iskustava), Karakteristični nedostaci mišljenja šahista.

7) Problem izbora poteza: Ocena pozicije, Profilaktika (preventiva i predviđanje), Uloga intuicije, Stil igre.

8) Tehnika igre: Minimalno preimućstvo, Realizacija pozicione prednosti, Realizacija minimalne materijalne prednosti, Univerzalni primeri iz savremene prakse.

9) Kritične pozicije: Primeri iz partija vrhunskih šahista.

10) Tipske pozicije središnjice: Pojam tipske pozicije, Pozicije sa usamljenim pešakom (osnovne karakteristike, igra protiv usamljenog pešaka, igra sa usamljenim pešakom, “e” pešak protiv usamljenog pešaka, “c” pešak protiv usamljenog pešaka), Pozicije sa visećim pešacima (osnovne karakteristike, slabosti i snaga visećih pešaka, prelazak u poziciju sa visećim pešacima, značaj blokade, veština manevrisanja i priprema pokretanja visećih pešaka, dileme o izboru tipske pozicije), Tipske pozicije sa karlsbadskom strukturom (osnovne karakteristike, minoritetni napad, borba u centru, kombinovana metoda), Uloga centra i borba u centru (značaj centra, pokretni centar, napetost u centru, definisanje pozicije u centru)

Vrednost figura: Lovački par – prednost ili ne?, Snaga lovca, Slabost lovca, Snaga lovačkog para, Blagovremena izmena, Snaga skakača, Slabost skakača, Vrednost figura u specifičnim pozicijama.

Psihološka borba: Značaj faktora iznenađenja, sistemi sa obrnutim bojama figura, grubi previdi i greške i njihovi uzroci.

Šah u vremenu kompjutera: Mesto i uloga kompjutera u modernom šahu, Kako razmišlja kompjuter

Značaj i uloga priprema u modernom šahu: Priprema za protivnika, Značaj analiza.

II) PRAKTIČNA NASTAVA

Simultanke, hendikep mečevi, tema hendikep mečevi, turniri, tema turniri, mečevi, tema mečevi, ostala takmičenja (brzopotezna, ubrzana).

Posebna napomena: Kao što je već rečeno, konkretni programi nastave prave se na tri navedena elementa, a po principu “koncentričnih krugova, odnosno sa postepenim povećavanjem nivoa nastave po pojedinim temama.

III) SPECIJALNA NASTAVA

Odvija se po posebnom programu, pri čemu je u prvom planu formiranje repertoara otvaranja na najvišem nivou.